I. Αρείου Πάγου 1289/2020 - Τμ. Β2 «Παραγραφή μισθολογικών αξιώσεων υπαλλήλων της ΕΡΤ Α.Ε μετά την κατάργηση της »

II. Αρείου Πάγου 1280/2020 - Τμ. Β1 «Κατάργηση Επιδομάτων Εορτών και Αδείας στον Δημόσιο Τομέα»

III. Αρείου Πάγου 1041/2020 - Τμ. Β2 «Η μετενέργεια μετά από την ΠΥΣ 6/12 και οι επιχειρησιακές ΣΣΕ»

IV. Αρείου Πάγου 705/2021 - Τμ. Β2 «Συμφωνία περί αμοιβής με παραπομπή σε μη εφαρμοστέα ΣΣΕ»

V. Αρείου Πάγου 136/2021 - Τμ. Β1 «Άδεια και επίδομα αδείας»

VI. Αρείου Πάγου 5/2021 - Πλ. Ολομελείας «Επίδομα πληροφορικής Δημοσίων Υπαλλήλων»
VII. Aρείου Πάγου 3/2021 Πλήρους Ολομελείας «Διδάσκοντες στα ΤΕΙ»

VIII. Αρείου Πάγου 104/2022 - Τμ. Β1 «Συμβάσεις ορισμένου χρόνου στον Δημόσιο Τομέα»

I. Συμβούλιο της Επικρατείας 13/2022 «Εισφορές Δικηγόρων Συνεργατών Δικηγορικών Εταιριών ή άλλων δικηγόρων» με σχόλιοΜαρίας Μαγδαληνής Τσίπρα, Δικηγόρου

II. Συμβούλιο της Επικρατείας 148/2022 «Προσαύξηση κατώτατου μισθού και κατώτατου ημερομισθίου με επιδόματα χρόνου προϋπηρεσίας».

III. Συμβούλιο της Επικρατείας (Ολομέλεια) 192/2022 «Μοριοδότηση ειδικής εμπειρίας άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 4571/2018».

IV. Συμβούλιο της Επικρατείας (Ολομέλεια) 674/2021 “Ευθύνη διοικούντων ανώνυμη εταιρία για οφειλές αυτής προς τον ΕΦΚΑ”.

V. Συμβούλιο της Επικρατείας 1222/2021 “Περικοπές Συντάξεων”.

VI. Συμβούλιο της Επικρατείας 2594/2021 “Φορολογία Εισοδήματος- Παροχές εφάπαξ ή περιοδικώς καταβαλλόμενες στο πλαίσιο ομαδικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης”.

VII. Συμβουλίου της Επικρατείας 1833/2021 – Ολομ. «Παραγραφή αξιώσεων ασφαλιστικών Οργανισμών»

Η έλλειψη άμεσης νομικής ισχύς των σ.σ.ε είναι ένα θεμελιώδες και συγκριτικά εξαιρετικό χαρακτηριστικό του Βρετανικού συλλογικού εργατικού δικαίου. Σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες, οι συλλογικές συμβάσεις δεν είναι νομικά δεσμευτικές για τις συμβαλλόμενες οργανώσεις (εκτός από τη σπάνια περίπτωσης ρητής διάταξης σε αυτές περί του αντιθέτου). Επενεργούν στις ατομικές σχέσεις εργασίας μόνο σε περίπτωση ενσωμάτωσης τους από την ατομική σύμβαση εργασίας και αποκλειστικά σε σχέση με όρους που θεωρούνται ‘κατάλληλοι’ για τέτοια ενσωμάτωση (‘apt for incorporation’), που συνήθως αποκλείει την ενσωμάτωση στην ατομική σύμβαση όρων της συλλογικής σύμβασης που αφορούν την συλλογική επίλυση διαφορών.
H απόφαση Kostal του Ανωτάτου Δικαστηρίου που εκδόθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2021 [Απόφαση Kostal v Dunkley and Others [2021] UKSC 47 διαθέσιμηστονιστότοπο <‘Kostal UK Ltd (Respondent) v Dunkley and others (Appellants) (supremecourt.uk)>] προσφέρει μια έμμεση αναθεώρηση ή εξαίρεση από αυτήν την αρχή της μη νομικής δεσμευτικότητας των σ.σ.ε. Στη συγκεκριμένη υπόθεση, το Δικαστήριο κλήθηκε να ερμηνεύσει το άρθρο 145B του Νόμου του 1992 για τις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις και Εργασιακές Σχέσεις (Trade Union and Labour Relations (Consolidation) Act 1992) [H διάταξη προστέθηκε από το άρθρο 29 του Νόμου του 2004 για τις εργασιακές σχέσεις (EmploymentRelationsAct 2004) με σκοπό τη συμμόρφωση του δικαίου του Ηνωμένου Βασιλείου με την απόφαση WilsonvPalmervUnitedKingdomτου ΕΔΔΑ (2002 ECHR 552)] που απαγορεύει ατομικές προσφορές-δέλεαρ (inducements) από τον εργόδοτη στους εργαζόμενους όταν έχουν ως αποτέλεσμα σε συνδυασμό με άλλες προσφορές ότι οποιοσδήποτε όρος εργασίας δεν θα τύχει συλλογικής ρύθμισης και ο μόνος κύριος σκοπός του εργοδότη είναι να επιτύχει αυτό το αποτέλεσμα. H πλειοψηφία του δικαστηρίου υιοθέτησε μια διαδικαστική ανάγωνση της συγκεκριμένης διάταξης σύμφωνα με την οποία η απαγόρευση ουσιαστικά απαιτεί την εξάντληση από τον εργοδότητων προβλεπόμενων στη σ.σ.ε διαδικασιών επίλυσης συλλογικών διαφορών παρά το γεγονός ότι οι διατάξεις αυτές δεν είναι νομικά δεσμευτικές.
Ειδικότερα, η επίμαχη διαφορά προέκυψε μεταξύ της εταιρείας Kostal και του συνδικάτου Unite. Τα μέρη είχαν συνάψει συλλογική σύμβαση που αναγνώριζε το συνδικάτο για το σκοπό συλλογικής διαπραγμάτευσης και προέβλεπε ένα συγκεκριμένο διαδικαστικό πλαίσιο για την επίλυση συλλογικων διαφορών, που περιελάμβανε ως τελικό στάδιο την παραπομπή σε διαβούλευση από την Υπηρεσία Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας (ACAS). Η συλλογική σύμβαση, ωστόσο, ανέφερε ρήτα ότι τα μέρη αποδέχονται ότι οι όροι της είναι μη νομικά δεσμευτικοί.
Όταν κατά τη διάρκεια ετήσιων μισθολογικών διαπραγματεύσεων οι εργαζόμενοι συλλογικά απέρριψαν με συντριπτική πλειοψηφία την πρόταση που είχε υποβάλλει ο εργοδότης στο συνδικάτο, ο εργοδότης κατέφυγε στην πρακτική των ατομικών προσφορών σε κάθε εργαζόμενο με ίδιο περιεχόμενο σε σχέση με αυτό που είχε ήδη καταψηφισθεί από τους εργαζόμενους. Επίσης, απείλησε όσους δεν συμφωνούσαν με τη μη καταβολή του χριστογεννιάτικου bonus και στη συνέχεια αφού το 91% των εργαζόμενων είχαν ήδη ατομικά δεχθεί την πρόταση, απείλησε δε τους υπολοίπους με απόλυση αν δεν υπέγραφαν. Κρίσιμο στοιχείο για την υπόθεση είναι ότι οι προτάσεις-δέλεαρ αυτές από τον εργοδότη έλαβαν χώρα ενώ η προβλεπόμενη από τη σ.σ.ε διαδικασία ήταν σε εξέλιξη. Το αποτέλεσμα αυτής της εργοδοτικής πρακτικής ήταν ότι το συνδικάτο εν τέλει αναγκάστηκε να υπόγραψει σ.σ.ε που υιοθετούσε την πρόταση του εργοδότη που είχε συλλογικά απορριφθεί από τους εργαζόμενους όταν το 97% των εργαζόμενων την είχαν ήδη αποδεχθεί μέσω των ατομικών προσφορών.
Οι δικαστές τάχθηκαν ομόφωνα υπερ των εργαζομένων αλλά προέκριναν διαφορετικά τεστ για την ερμηνεία του 145B. Για την πλειοψηφία, το κρίσιμο ερώτημα για τη διάγνωση της παρανομίας των ατομικών προσφορών- «δέλεαρ» είναι κατά πόσο υπάρχει πραγματική πιθανότητα οι όροι εργασίας που περιέχονται σε αυτές να προσδιορισθούν από συλλογική συμφωνία [Παράγραφος 71]  . Αυτή η πιθανότητα, σύμφωνα με την πλειοψηφία, ‘συνήθως θα πρέπει να συναχθεί όταν προβλέπονται διαδικασίες για τη συλλογική διαπραγμάτευση [από τη σ.σ.ε] που δεν έχουν τηρηθεί’ [Ibid]. Στηριζόμενοι στο άρθρο 11 της ΕΣΔΑ, οι δικαστές της πλειοψηφίας αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι ‘ένας εργοδότης που έχει αναγνωρίσει ένα συνδικάτο για το σκοπό της συλλογικής διαπραγμάτευσης και συμφωνεί να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη διαδικασία διαπραγμάτευσης δεν πρέπει να αφεθεί χωρίς τιμωρία να αγνοήσει ή να παρακάμψει την συμφωνημένη διαδικασία, είτε με το να αρνείται να ακολουθήσει την διαδικασία στο σύνολό της είτε με το να είναι ελεύθερος να μπαίνει και να βγαίνει από την συλλογική διαδικασία όποτε και όταν τον συμφέρει’ [Παράγραφος 61]
Η μη νομική δεσμευτικότητα των όρων της σ.σ.ε είναι αδιάφορη για την ερμηνεία του άρθρου. Η πλειοψηφία αναφέρει ότι ‘οι ατομικές προτάσεις στους εργαζόμενους ατίμωσαν την σ.σ.ε πριν εξαντληθεί η προβλεπόμενη διαδικασία’ [Παράγραφος 70]. Αξίζει να σημειωθεί χωρίς να εισέλθουμε στις υπόλοιπες λεπτομέρειες της υπόθεσης ότι η μειοψηφία εκρίνε τη συγκεκριμένη εμηνεία απαράδεκτα στενή και αντιπαρέβαλλε ως κατάλλο τεστ το αν ο εργοδότης μπορεί να δείξει ότι ο μοναδικός ή κύριος σκοπός του ήταν να επιτύχει κάτι άλλο από το απαγορευμένο αποτέλεσμα (π.χ γνήσιος επιχειρηματικός σκοπός). Η μειοψηφία εκφράζει τον φόβο ότι η ερμηνεία της πλειοψηφίας δίνει το πράσινο φως στον εργόδοτη να υποβάλλει τέτοιες προσφορές αφού εξαντλήσει τη διαδικασία, ενδεχομένως με την προσχηματική του συμμετοχή στους προβλεπόμενους από τη σ.σ.ε μηχανισμούς επίλυσης συλλογικών διαφορών.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απόφαση Kostal συνιστά μια διάβρωση του κάστρου της μη νομικής δεσμευτικότητας των σ.σ.ε, που αποτελεί πυλώνα του πλουραλιστικού-βολουνταριστικού συστήματος της βρετανίας ή όπως το αποκάλεσε ο Otto Kahn-Freund, ‘συλλογικό laissez-faire’ [Otto Kahn-Freund, ‘Labour Law’ in Morris Ginsberg (ed), Law and Opinion in England in the 20th century (Stevens & Sons 1959) 224]. Ουσιαστικά η διαδικαστική διάπλαση της διάταξης 145B ‘νομικοποιεί’ εμμέσως μη νομικά δεσμευτικά διατάξεις των σ.σ.ε στο βαθμό που η μη τήρηση από τον εργοδότη των προβλεπόμενων στη σ.σ.ε διαδικασιών επίλυσης συλλογικών διαφορών δεν του επιτρέπει να παρέχει ατομικές προσφορές-δέλεαρ στους εργαζόμενους για την παράκαμψη τους.
Επίσης η απόφαση φαίνεται να περιέχει κάποια εμβρυϊκά στοιχεία μιας υποχρέωσης καλόπιστης συλλογικής διαπραγμάτευσης μεταξύ του εργοδότη και του συνδικάτου που ιστορικά ελλείπει από το βρετανικό δίκαιο. Οι δικαστές ρητά εκφράζουν την αποδοκιμασία της πρακτικής του εργοδότη που χρησιμοποιεί ατομικές προσφορές-δέλεαρ για να υπονομεύσει τις συλλογικές διαδικασίες. Η φράση τους ότι ο εργοδότης ‘ατίμωσε’ την συλλογική διαδικασία είναι χαρακτηριστική. Και επίσης είναι σημαντικό ότι οι δικαστές απορρίπτουν το βολονταριστικό επιχείρημα του εργοδότη ότι ‘θα πρέπει να ελεύθερος να επιδιώκει τα δικά του συμφέροντα, που μπορεί δικαιολογημένα να περιέχει τη δράση με τρόπους που έχουν υπολογιστεί ότι θα μείωσουν την διαπραγματευτική θέση του συνδικάτου στις διαπραγμάτευσης’ [Παράγραφος 49].
Είναι η απόφαση Kostal η αφετηρία μιας ευρύτερης αναθεώρησης της αρχής της έλλειψης άμεσης νομικής ισχύος των σ.σ.ε στο Ηνωμένο Βασίλειο και ενδεχομένως βάση για την εισαγωγή της υποχρέωσης καλόπιστης διαπραγμάτευσης που συνάδει με το διεθνές εργατικό δίκαιο; Ο χρόνος θα δείξει. Ωστόσο είναι σαφές ότι μετα την Kostal οι αρχές της μη κανονιστικής ισχύος της σ.σ.ε και της μη ύπαρξης υποχρέωσης καλόπιστης διαπραγμάτευσης, που είναι ουσιαστικά τα τελευταία άθικτα σημεία του μεταπολεμικού βρετανικού μοντέλου εργασιακών σχέσεων, είναι σε λιγότερο στέρεο έδαφος.

Στις 26.02.2022 έλαβε χώρα στη Γλυφάδα με ευρύτατη δια ζώσης και διαδικτυακή συμμετοχή η ημερίδα της ΕΔΕΚΑ με θέμα: «Ο ΝΕΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 4808/2021 - Μεταβολές- ερμηνευτικά προβλήματα». Η ημερίδα ήταν κατά γενική ομολογία απολύτως επιτυχημένη, όπως αποδεικνύεται από το πλήθος των ερωτήσεων και παρεμβάσεων των συμμετεχόντων, με αποτέλεσμα η συνολική της διάρκεια να ξεπεράσει τις 8.30 ώρες.

Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις θερμές μας ευχαριστίες στον Δήμο Γλυφάδας για την εξαιρετική φιλοξενία και στο μέλος της Εταιρείας μας, κ. Γιάννη Παπά, ο οποίος ως συνδετικός κρίκος μεταξύ της ΕΔΕΚΑ και του Δήμου Γλυφάδας είχε οργανώσει άψογα και την παραμικρή λεπτομέρεια.

Το πρόγραμμα της ημερίδας ήταν το ακόλουθο:

1η Ενότητα

Πρόεδρος Δ. Κοκοτίνη, επιτ. Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου

10.10 – 10.30 Κεντρική Εισαγωγή, Ι. Κουκιάδης, Ομ. Καθηγητής Νομικής ΑΠΘ

10.30 – 10.50 Παρενόχληση – Βία, Δ. Λαδάς, Επικ. Καθηγητής Νομικής ΕΚΠΑ

10.30 – 11.10 Συμφιλίωση ιδιωτικής ζωής εργασίας, Κ. Ρίζος, Δρ Νομικής Δικηγόρος

11.10- 11.30 Άδειες, Κ. Λυκοβαρδή, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη

11.30 – 12.00 Συζήτηση

12.00 – 12.20 Διάλειμμα

2η Ενότητα

Πρόεδρος Κ. Παπαδημητρίου, Πρόεδρος ΕΔΕΚΑ, Ομ. Καθηγητής Νομικής ΕΚΠΑ

12.20 – 12.40 Χρόνος Εργασίας, Ι. Σκανδάλης, Επικ. Καθηγητής Νομικής ΕΚΠΑ

12.40 – 12.50 Παρέμβαση Κ. Πηνιώτης, Δικηγόρος

12.50- 13.10 Τηλεργασία: Δ. Γούλας, Δρ Νομικής, Δικηγόρος

13.10 – 13.30 Ψηφιακές Πλατφόρμες, Δ. Ζερδελής, Καθηγητής Νομικής ΑΠΘ

13.30 – 13.40 Παρέμβαση Γρ. Μισκεδάκης, Δικηγόρος

13.40 – 14.10 Συζήτηση

14.10 έως 15.10 Διάλειμμα φαγητού

3η Ενότητα

Πρόεδρος Ι. Κουκιάδης, Ομ. Καθηγητής Νομικής ΑΠΘ

15.10 – 15.30 Καταγγελία σύμβασης εργασίας, Γ. Θεοδόσης Επικ. Καθηγητής Νομικής ΔΠΘ

15.30- 15.50 Επιθεώρηση Εργασίας/ Εργάνη, Μ. Τσίπρα, Δικηγόρος

15.50 – 16.10 Συνδικαλιστικές Οργανώσεις – Απεργία, Γ. Λεβέντης, Ομ. Καθηγητής ΝομικήςΕΚΠΑ

16.10 – 16.30 Συλλογικές Συμβάσεις/Επίλυση συλλ. Διαφορών, Κ. Παπαδημητρίου, Ομ.

Καθηγητής Νομικής ΕΚΠΑ

16.30 – 17.00 Συζήτηση

17.00 Λήξη Ημερίδας

Οιεβδομαδιαίες συναντήσεις της ΕΔΕΚΑ συνεχίσθηκαν κανονικά, αλλά πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακά, λόγω της πανδημίας.

Ειδικότερα έχουν λάβει χώρα οι ακόλουθες εισηγήσεις μέχρι σήμερα:

4/11/21: Δημήτρης Βασιλείου, Δικηγόρος, Ειδικά δικονομικά ζητήματα για τις εργατικές διαφορές μετά τον Ν. 4842/2021 και Ν. 4808/2021

11/11/21: Σταματία Δεβετζή, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Fulda, ''Social security in times of corona - comparative aspects and new challenges in coordination law''.

18/11/21: Πάνος Καποτάς, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πόρτσμουθ, Θρησκευτικά σύμβολα στον χώρο εργασίας: Ενωσιακό δίκαιο και νομολογιακές εξελίξεις.

2/12/21: Άγγελος Στεργίου, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Η κοινωνική ασφάλιση των οικονομικά εξαρτημένων αυτοαπασχολούμενων (μπλοκάκια, τίτλοι κτήσης).

23/12/21: Πατρίνα Παρρηγοπούλου, Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Αθηνών, Το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ).

13/1/22: Δημήτρης Σιδέρης, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Ο ευρωπαϊκός κατώτατος μισθός.

17/3/2022: Θεοδώρα Σταθοπούλου- Μαρία Μπίθα, Στελέχη του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων: «Έμφυλοι προσανατολισμοί και διακρίσεις στην εργασία και την απασχόληση»

31/3/2022: Δημήτρης Σιδέρης, Επίκουρος καθηγητής: «Ο νομοθετικός ορισμός της έννοιας του διευθύνοντος υπαλλήλου»

7/4/2022: Δρ. Παπαϊωάννου Αθανάσιος, Πρόεδρος ΑΣΕΠ: «Ο νομοθετικός ορισμός της έννοιας του διευθύνοντος υπαλλήλου»

14/4/2022: Όλγα Αγγελοπούλου, Δικηγόρος: «Υπερημερία του εργοδότη και ασφαλιστικές εισφορές»

5/5/2022: Ημερίδα: «Η κοινωνική ασφάλιση μέσα από αριθμούς» με συντονιστή τον Καθηγητή της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Άγγελο Στεργίου, εισηγητή τον Δημήτρη Μπούρλο, Δικηγόρο, και παρεμβαίνοντες τον Άγγελο Στεργίου με θέμα:«Η "λογοδοσία" των αλγορίθμων» και τον Θάνο Μπούρλο, Δικηγόρο, ΜΔΕ Εργατικού Δικαίου (ΕΚΠΑ), Adv. LLM. European Social Security (KU Leuven) με θέμα: «Πόσο συμφέρουσα είναι η κεφαλαιοποίηση;».

26/5/2022: Δημήτρης Γούλας, Δικηγόρος Δ.Ν: «Η εργατικού δικαίου προστασία των whistelblowers μετά την Οδηγία 2019/1937»

Το πρόγραμμα του 18^ου πανελλήνιου συνεδρίου της ΕΔΕΚΑ, που θα λάβει χώρα στην αίθουσα του Επιμελητηρίου Κυκλάδων στην Ερμούπολη Σύρου με θέμα «Η εξάρτηση» είναι το ακόλουθο:

09.45 Εναρξη – Χαιρετισμοί

Πρωϊνή Συνεδρία

Πρώτη συζήτηση

Προεδρία

Δ. Κοκοτίνη Επ. Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου

10.00 Δ. Λαδάς, Επ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

Η παραδοσιακή νομολογία

10.20 Δ. Ζερδελής, Καθηγητής ΑΠΘ

Τα κατ’ ιδίαν κριτήρια της εξάρτησης

10.40 Γ. Λεβέντης, Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

Διάκριση από συγγενείς μορφές παροχής εργασίας

11.00 Διάλειμμα

Δεύτερη συζήτηση

Προεδρία

Δ. Τραυλός-Τζανετάτος, Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

11.30 Α. Καζάκος, Ομ. Καθηγητής ΑΠΘ

Ο ψηφιακός εργαζόμενος

11.50 Κ. Παπαδημητρίου,Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

Η εθελοντική εργασία

12.10 Συζήτηση

13.30 Διακοπή

Απογευματινή Συνεδρία

Πρώτη συζήτηση

Προεδρία

Μ. Χασιρτζόγλου, Αρεοπαγίτης

17.00 Γ. Ορφανίδης,Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

Το τεκμήριο της εξάρτησης

17.20 Ι. Σκανδάλης, Επ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

Οι οικονομικά εξαρτημένοι εργαζόμενοι

17.40 Συζήτηση

Δεύτερη συζήτηση

Προεδρία Θ. Παπαϊωάννου, Δ.Ν., Πρόεδρος ΑΣΕΠ

18.10 Κ. Ρίζος, Δ.Ν., Δικηγόρος

Η έννοια της εξάρτησης στο ευρωπαϊκό δίκαιο

18.30 Αγγ. Στεργίου, Καθηγητής ΑΠΘ

Η εξαρτημένη εργασία στην κοινωνική ασφάλιση

18.50 Μιχ. Παπαδημητρίου, Μsc-Δικηγόρος

Συγκριτική επισκόπηση του δικαίου της εξάρτησης

19.10 Συζήτηση

19. 40 Λήξη

Δείπνο

Περίληψη: Παραγραφή αξιώσεων υπαλλήλων της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. μετά την κατάργηση της, κατά του Δημοσίου ως καθολικού διαδόχου αυτής.

Περίληψη:Κατάργηση των επιδομάτων εορτών και αδείας από 1-1-2013 – Δεν αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, ούτε στο Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ – Η διάταξη της περ. 1 ΥΠΟΠ. Γ1 άρθρου Πρώτου του Ν. 4093/2012 είναι σύμφωνη με τα άρθρα 2 παρ.1, 4 παρ. 5, 25 παρ. 4 και 22 παρ.1 του Σ. και το άρθρο 4 αρ. 1 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη.

Περίληψη: Εκ του νόμου λήξη ΣΣΕ, που βρίσκονταν σε ισχύ επί 24 μήνες ή περισσότερο την 14-2-2013- ΠΥΣ 6/2012– Μετενέργεια– Οφείλονται ο βασικός μισθός και επιδόματα ωριμάνσεως, τέκνων, πτυχίου και επικινδύνου εργασίας – Μονομερής περικοπή αποδοχών δεν συνιστά παράνομη βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας –Για την διατήρηση ή την ρύθμιση εκ νέου των όρων που εξαλήφθηκαν, απαιτείται σύναψη νέας ΣΣΕ – Κανονισμός εργασίας – Επιχειρησιακή ΣΣΕ που περιέχει κανονισμό μπορεί να τροποποιηθεί με νεώτερη ΣΣΕ– Αρχή της τάξεως –Αρχή της ευνοίας– Για την ανανέωση της κανονιστικής δεσμεύσεως επιχειρησιακών ΣΣΕ δεν αρκεί η γενική και αόριστη παραπομπή σε προηγούμενες ΣΣΕ.

Περίληψη:Κήρυξη ΣΣΕ και ΔΑ υποχρεωτικών - Αναστολή μέχρι 20-8-2018- Ελευθερία των συμβάσεων (361 ΑΚ) – Μισθός ατομικής συμβάσεως καθοριζόμενος κατά παραπομπή σε ΣΣΕ ή ΔΑ μη δεσμευτική για τα μέρη – Συμβατική ισχύ των κανονιστικών ρυθμίσεων της ΣΣΕ ή ΔΑ – Επιτρεπτή συμφωνία περί μειώσεως του καταβαλλομένου μισθού, εφόσον δεν είναι κατώτερος από τα κατώτατα όριατης εφαρμοζομένης ΣΣΕ ή ΔΑ.

Περίληψη: Άδεια και Επίδομα Αδείας - Εργαζόμενος, που δεν συμπλήρωσε ένα έτος υπηρεσίας δικαιούται μέρος του επιδόματος αδείας.

Περίληψη: Επίδομα πληροφορικής υπαλλήλων Δημοσίου– Χορηγείται μόνον σε ειδικευμένους υπαλλήλους κλάδων πληροφορικής– Αρχή της ισότητας- Δεν παραβιάζεται από την θέσπιση ειδικών προϋποθέσεων για την καταβολή του -Αδικαιολόγητος Πλουτισμός- Δεν συντρέχει.

Περίληψη:Διαδοχικές συμβάσεις παρεχόντωνδιδακτικό και ερευνητικό έργο στα ΤΕΙ- Δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου- Απόρριψη αιτήματος υποβολής προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ.

Περίληψη:  Διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου – Οδηγία 1999/70/ΕΚ – Η πλήρης αποτελεσματικότητα της στον δημόσιο τομέα εξασφαλίζεται μέσω του ΠΔ 164/2004– Μετά την 18.4.2001 δεν καταλείπεται περιθώριο εφαρμογής του άρ. 8 παρ. 3 Ν. 2112/20 - Εκ του νόμου παράταση συμβάσεων ορισμένου χρόνου.

Περίληψη: Η διάταξη του άρ. 39 παρ.9 του ν. 4387/2016, σύμφωνα με την οποία αυταπασχολούμενοι, που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών, όταν το εισόδημα τους προκύπτει αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο από την απασχόληση σε έναν ή δύο εργοδότες υπάγονται στο ασφαλιστικό καθεστώς των μισθωτών (όσον αφορά στο ύψος των εισφορών, τον τρόπος υπολογισμού αυτών και τον υπόχρεο καταβολής) εφαρμόζεται και επί των δικηγόρων συνεργατών άλλων δικηγόρων ή δικηγορικών εταιριών.

Ο ν.4387/2016 επέφερε σημαντικές δομικές, ως επί τω πλείστω, αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, οι οποίες, όπως ήταν φυσικό έχουν απασχολήσει πολλές φορές και θα απασχολήσουν μετά βεβαιότητας και στο μέλλον την νομολογία των δικαστηρίων.
Μία από τις σημαντικές καινοτομίες, του ως άνω νόμου υπήρξε και η ρύθμιση του άρ. 39 παρ. 9, σύμφωνα με την οποία αυταπασχολούμενοι, που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών, όταν το εισόδημα τους προκύπτει αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο από την απασχόληση σε έναν ή δύο εργοδότες υπάγονται στο ασφαλιστικό καθεστώς των μισθωτών (ύψος εισφορών, τρόπος υπολογισμού, υπόχρεος καταβολής αυτών. Βασική δε συνέπεια της ως άνω ρυθμίσεως είναι το γεγονός, ότι μέρος των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών καταβάλλονται από τον ή τους «εργοδότες».
Με την ως άνω διάταξη ο νομοθέτης επιδίωξε να αντιμετωπίσει ασφαλιστικά την περίπτωση της «οικονομικά εξαρτημένης αυτοαπασχόλησης» (Ι. Κουκιάδη Ενδιάμεση Έκθεση της Ειδικής Επιτροπής για την σύζευξη ευελιξίας με ασφάλεια, 2007), στο πεδίο της οποίας εντάσσονται εργαζόμενοι, οι οποίοι, παρά το γεγονός, ότι δεν τελούν σε σχέση εξάρτησης προς τον εργοδότη, με την κλασσική τουλάχιστον έννοια του όρου, μολαταύτα, μοναδική πηγή του εισοδήματος τους είναι ένας ή δύο εργοδότες – πελάτες, με αποτέλεσμα να είναι σημαντικά (οικονομικά) εξαρτημένοι από αυτούς.
Στην ίδια ως άνω κατηγορία βεβαίως ανήκουν, και οι περιπτώσεις ψευδοανεξάρτητης απασχόλησης, εκείνες δηλαδή, στις οποίες αν και καταρτίζεται μεταξύ των μερών σύμβαση παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή έργου, στην πραγματικότητα, από το σύνολο των συνθηκών απασχόλησης προκύπτει, ότι υποκρύπτεται σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Και ενώ η πρώτη περίπτωση, συνιστά μία γκρίζα ζώνη μεταξύ σύμβασης εξαρτημένης εργασίας και ανεξαρτήτων υπηρεσιών, η οποία έντονα απασχολεί την νομική επιστήμη, η δεύτερη κατηγορία αποτελεί προσπάθεια καταστρατήγησης των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας.
Στο πλαίσιο αυτό, το πρώτο ζήτημα, που αυτονόητα εγείρεται είναι εάν η διάταξη του άρ. 39 παρ. 9 του ν.4387/2016 πέραν της ασφαλιστικής κάλυψης των οικονομικά εξαρτημένων αυτοαπασχολούμενων, επιφέρει οποιαδήποτε έννομη συνέπεια στον νομικό χαρακτηρισμό της σχέσεως, που συνδέει τους οικονομικά εξαρτημένους αυταπασχολούμενους με τον ένα ή δύο εργοδότες, στους οποίους παρέχουν τις υπηρεσίες τους.
Υπενθυμίζεται ότι ο ορθός νομικός χαρακτήρας μίας σχέσεως αποτελεί κατ’ εξοχήν έργο της δικαιοδοτικής λειτουργίας του δικαστηρίου, όπως οριοθετείται από τις διατάξεις των άρθρων 26 παρ. 3 και 87 παρ. 2 του Συντάγματος, που, μετά από εκτίμηση όλων των συγκεκριμένων περιστατικών, που εκτίθενται στο δικόγραφο της αγωγής και με βάση εκείνα, που στη συνέχεια προκύπτουν από την αποδεικτική διαδικασία προσδίδει τον ορθό χαρακτηρισμό στην καταρτισθείσα σύμβαση, χωρίς ν’ ασκεί οποιαδήποτε επιρροή ο χαρακτηρισμός που έδωσαν σ’ αυτήν τα συμβαλλόμενα μέρη (βλ. ΟλΑΠ 18/2006, ΑΠ 968/2018, ΑΠ 1432/2018, ΑΠ 9/2018, ΑΠ 683/2018, ΑΠ 1560/2017, ΑΠ 997/2017, ΑΠ 677/2017, ΑΠ 171/2016). Στηρίζεται δε κατά τη νομολογία στην ιδιαίτερη ποιότητα της δέσμευσης και εξάρτησης, η οποία έχει για τον υποβαλλόμενο σε αυτήν εργαζόμενο συνέπειες, που καθιστούν απαραίτητη την ιδιαίτερη ρύθμιση της σχέσης του με τον εργοδότη και δικαιολογούν την ειδική προστασία από το εργατικό δίκαιο. Το ποιοτικό αυτό στοιχείο συνάγεται από την εκτίμηση των όρων και των συνθηκών παροχής της εργασίας και διαφέρει κατά περίπτωση, ανάλογα με το είδος και τη φύση της εργασίας, συνδυαζόμενο δε με τις υφιστάμενες ενδείξεις εξάρτησης, παρέχει ασφαλέστερο κριτήριο για τη διάκριση της εξαρτημένης εργασίας από την ανεξάρτητη (ΟλΑΠ 28/2005, ΑΠ 573/2018, ΑΠ 968/2018, ΑΠ 602/2017, ΑΠ 677/2017, ΑΠ 997/2017 δημ/νες σε ΤΝΠ Νόμος, ΑΠ 220/2018, ΑΠ 997/2017, ΑΠ 884/2017 δημ/νες στην επίσ. ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου, ΑΠ 602/2017, ΑΠ 677/2017 ΤΝΠ Νόμος, ΑΠ 171/2016). Δεν αποτελούν αποφασιστικά κριτήρια υπέρ του χαρακτηρισμού της απασχόλησης ως σύμβασης παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών, ο τρόπος προσδιορισμού και καταβολής της αμοιβής του απασχολουμένου, η μη ασφάλιση αυτού στο ΕΦΚΑ (πρώην ΙΚΑ), η μη χορήγηση σε αυτόν βεβαιώσεων μισθωτών υπηρεσιών, η ασφάλισή του σε Ταμείο Ασφάλισης ελευθέρων επαγγελματιών, η έκδοση δελτίου παροχής υπηρεσιών, η παρακράτηση από τον εργοδότη φόρου ελεύθερων επαγγελματιών (ΑΠ 573/2018 ο.π., ΑΠ 1560/2017 στην επίσ. ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου, ΑΠ 997/2017 ο.π., ΑΠ 602/2017 ο.π.). Περαιτέρω, με το άρ. 1 του ν.3846/2010 θεσπίστηκε μαχητό τεκμήριο υπέρ της σχέσεως εξαρτημένης εργασίας μετά την συμπλήρωση 9 συνεχών μηνών απασχόλησης, αντιστρέφοντας με τον τρόπο αυτό το βάρος της αποδείξεως.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η υπαγωγή στο ειδικό καθεστώς του άρ. 39 παρ. 9 του ν.4387/2016 των οικονομικά εξαρτημένων αυταπασχολούμενων δεν μεταβάλει το είδος της εννόμου σχέσεως αυτών με τον ή τους εργοδότες τους. Αντιθέτως, με την ως άνω διάταξη θεσπίζεται μία «κατά πλάσμα δικαίου» ευνοϊκή ασφαλιστική ρύθμιση, καθώς, όπως εκτίθεται στην σχολιαζόμενη απόφαση «Με την τελευταία ρύθμιση, όπως σαφώς προκύπτει από το περιεχόμενο της, επιδιώκεται η αντιμετώπιση της ασφαλιστικής πλευράς του καθεστώτος των αυτοαπασχολούμενων και των ελευθέρων επαγγελματιών, οι συνθήκες, απασχόλησης των οποίων παρουσιάζουν στα ουσιώδη σημεία τους ομοιότητες, προς εκείνες των μισθωτών, κατά τρόπο όμοιο με το ασφαλιστικό καθεστώς των τελευταίων». Βεβαίως, στο πλαίσιο της δικαιοδοτικής εξουσίας του Δικαστηρίου, η υπαγωγή ενός οικονομικά εξαρτημένου αυταπασχολούμενου στο καθεστώς του άρ. 39 παρ. 9 του ν.4387/2016 θα μπορούσε να αποτελεί ένα από τα επιμέρους κριτήρια, το οποίο θα αξιοποιηθεί από το Δικαστήριο για να διαγνωστεί ο εξαρτημένος ή μη χαρακτήρας της σχέσεως, που τον συνδέει με τον εργοδότη του, αν και μη αποφασιστικό.
Περαιτέρω, στο πλαίσιο της σχολιαζόμενης απόφασης, το ζήτημα, που εγείρεται είναι εάν είναι συμβατή με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του δικηγορικού λειτουργήματος η εφαρμογή της διατάξεως της παρ. 9 του άρ. 39 του ν.4387/2016 στην περίπτωση, των δικηγόρων, που παρέχουν υπηρεσίες σε έναν ή δύο δικηγόρους ή δικηγορικές εταιρίες, αφού οι δικηγόροι, σύμφωνα με τον Κώδικα περί Δικηγόρων (ν.4194/2013), είναι δημόσιοι λειτουργοί και ασκούν ελεύθερο επάγγελμα. Ακόμα δε και όταν καταρτίζουν σύμβαση έμμισθης εντολής διατηρούν σημαντικό βαθμό ανεξαρτησίας και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν μισθωτοί με την κλασική έννοια του όρου. Η ως άνω ειδική κατηγορία παροχής νομικών υπηρεσιών προβλέφθηκε για πρώτη φορά στο άρ. 48 του ν.4194/2013 και αφορά δικηγόρους, που παρέχουν υπηρεσίες σε άλλους δικηγόρους ή σε δικηγορικές εταιρίες α) είτε με αποκλειστική συνεργασία, δηλαδή συνεργασία, που προσομοιάζει με τη σύμβαση έμμισθης εντολής και παρέχει κατ’ αρχήν τη δυνατότητα αναλήψεως υποθέσεων από άλλους εντολείς μη δικηγόρους, εκτός αν υπάρχει ρητή αντίθετη συμφωνία ή η μη ανάληψη άλλων υποθέσεων προκύπτει εν τοις πράγμασι, β) είτε μέσω συνεργασίας σε μία ή σε περισσότερες υποθέσεις με άλλους δικηγόρους ή με δικηγορικές εταιρείες.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποδέχτηκε πλήρως και στην περίπτωση αυτή, ότι η διάταξη του άρ. 39 παρ. 9 του ν.4386/2016 φέρει αμιγώς ασφαλιστικό χαρακτήρα, παρατήρησε δε, ότι δεν είναι η πρώτη φορά, που ο νομοθέτης κατά πλάσμα δικαίου, εξισώνει την παροχή υπηρεσιών εκ μέρους δικηγόρων με την παροχή μισθωτής εργασίας, χωρίς αυτό να θίγει το είδος της σχέσεως, που καταρτίζουν με τους εντολείς τους, αφού τα εισοδήματα από έμμισθη εντολή αντιμετωπίζονται φορολογικά και ασφαλιστικά ως εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες.
Ορθώς δε επεσήμανε, ότι η διάταξη της παρ. 9 του άρ. 39 του ν.4387/2016 εισάγει έναν γενικό και ανεξαίρετο κανόνα, για όλους τους αυταπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, με αποτέλεσμα η εξαίρεση των δικηγόρων, που παρέχουν υπηρεσίες σε ένα ή περισσότερους δικηγόρους ή δικηγορικές εταιρίες, να μην είναι επιτρεπτή, ενόψει και του σκοπού του νομοθέτη, που είναι η ασφαλιστική προστασία των οικονομικά εξαρτημένων αυταπασχολούμενων.
Έτσι και στην κατηγορία αυτή, εφόσον οι δικηγόροι (α) αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών (β) έχουν διαρκή σχέση με έναν ή δύο «εργοδότες» ανεξαρτήτως εάν ή σύμβαση τους είναι έγγραφη ή άτυπη και (γ) το εισόδημα τους προέρχεται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγοι από την απασχόληση αυτή (σε έναν ή δύο φυσικά ή νομικά πρόσωπα), εφαρμογής τυγχάνει η διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 39 του ν.4387/2016, σύμφωνα με την οποία οι ασφαλιστικές εισφορές, ο τρόπος υπολογισμού και ο υπόχρεος καταβολής αυτών, καθορίζονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για τους μισθωτούς.
Τέλος, πρέπει να επισημανθεί, ότι η προσβληθείσα εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, που αποτέλεσε αντικείμενο της διαφοράς, κρίθηκε, ότι συνιστά κανονιστική εγκύκλιο κατά το μέρος, που διαφοροποιείτο από το σαφές περιεχόμενο της διάταξης του άρ. 39 παρ. 9 του ν.4387/2016, όφειλε να δημοσιευτεί και συνεπεία αυτού είναι ανυπόστατη και τελικώς ακυρωτέα. Οι σκέψεις, ωστόσο, που διατυπώθηκαν στην σχολιαζόμενη απόφαση, αναφορικά με την ερμηνεία της διάταξης δεσμεύουν την διοίκηση, η οποία οφείλει να απέχει από αντίστοιχη ερμηνεία στο μέλλον.

Περίληψη: Αίτηση ακύρωσης κατά εγκυκλίου, με την οποία δόθηκε η ερμηνεία εκ μέρους της Διοικήσεως, ότι ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, διαμορφώνονται από 1 Φεβρουαρίου 2019, με συνυπολογισμό προσαυξήσεων ανά τριετίες επί του ποσού του κατώτατου μισθού. Η προσβαλλόμενη πράξη συνιστά ερμηνευτική εγκύκλιο και προσβάλλεται απαραδέκτως.

Περίληψη:

Με την διάταξη του αρ. 17 παρ. 1 του ν. 4571/2018, προβλέφθηκε αυξημένη μοριοδότηση εργασιακής εμπειρίας, που αποκτήθηκε από όσους υπηρέτησαν ως επικουρικό προσωπικό κατ’ άρθρο 10 του ν. 3329/2005, έναντι της γενικώς μοριοδοτούμενης εμπειρίας. Η ως άνω αυξημένη μοριοδότηση κρίθηκε, ότι είναι αντίθετη προς τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας».

Περίληψη: Οι διοικούντες ανώνυμη Εταιρία απαλλάσσονται από την ευθύνη για τις οφειλές προς τον ΕΦΚΑ για μεταγενέστερες της παραιτήσεως τους οφειλές εφόσον, επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια, προβούν σε γνωστοποίηση της παραιτήσεώς τους στην αρμόδια προς τούτο υπηρεσία της Νομαρχίας.

Περίληψη: Περικοπές συντάξεων, που έλαβαν χώρα κατά το διάστημα από 1.7.2015 έως 11.5.2016 είναι μη νόμιμες. Αντιθέτως, νομίμως επήλθαν μειώσεις για το διάστημα από 12-5-2016 και εφεξής.

Περίληψη: Οι εφάπαξ ή περιοδικώς καταβαλλόμενες στο πλαίσιο ομαδικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης του προσωπικού επιχειρήσεων παροχές, κατά το μέρος που αντιστοιχούν σε εισφορές του εργοδότη -και, κατά μείζονα λόγο, σε εισφορές του ίδιου του εργαζόμενου - δεν αποτελούν, κατά την έννοια του άρθρου 45 παρ. 1 του Κ.Φ.Ε., μισθολογικές παροχές. Ως εκ τούτου, εφάπαξ ή περιοδικές παροχές συνταξιοδοτικού προγράμματος ομαδικής ασφάλισης προσωπικού επιχείρησης, το δικαίωμα είσπραξης των οποίων, ανεξαρτήτως του χρόνου καταβολής τους, γεννήθηκε προ του ν. 4110/2013, δεν υπάγονται στον κατ’ άρθρο 45 παρ. 1 του Κ.Φ.Ε. φόρο εισοδήματος, αλλά φορολογούνται, μόνον κατά το μέρος που αντιστοιχεί σε υπεραπόδοση των σχετικώς σχηματισθέντων μαθηματικών αποθεμάτων, ως εισόδημα από κινητές αξίες κατ’ άρθρο 24 παρ. 1 του Κ.Φ.Ε.

Περίληψη: Πιλοτική δίκη – Εικοσαετής παραγραφή αξιώσεων καταβολής εισφορών των ασφαλιστικών φορέων, που εντάσσονται στον ΕΦΚΑ - Η διάταξη της παρ. 1 άρθρου 95 του Ν. 4387/2016 αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητος και της ασφάλειας δικαίου – Αντίθετη μειοψηφία – Κενό δικαίου – Δεκαετής παραγραφή των αξιώσεων για την καταβολή εισφορών – Αντίθετες μειοψηφίες.